Vertrouwen, gedrag en acceptatie

Het derde Meerjarig Missiegedreven Innovatieprogramma (MMIP3) is nodig om bedrijven, consumenten maar ook overheden mee te krijgen in de transitie naar de circulaire economie. Gelukkig is het draagvlak voor anders produceren en consumeren al sterk aan het groeien.

Om de transitie naar een circulaire economie te bereiken is veel meer nodig dan technologische ontwikkeling alleen. Er zijn ingrijpende veranderingen nodig voor bedrijven, die de afgelopen jaren al forse investeringen hebben gedaan in het efficiënter maken van hun productieprocessen. Ook bij consumenten zien we meer bewustwording en gedragsverandering ontstaan, maar staan we nog aan het begin van de transitie.

In dit programma richten we ons specifiek op kennis en innovaties die helpen bij het meekrijgen van alle actoren. We moeten onderzoeken welke impact de transitie naar een circulaire economie kan hebben voor bedrijven en burgers, en hoe we ervoor kunnen zorgen dat iedereen gaat meedoen. Dat kan zijn op het gebied van geld, gezondheid, veiligheid, milieu, kwaliteit, comfort, vertrouwen, samenwerking en organisatie.

Vijf innovatiethema’s

Binnen MMIP3 vallen vijf belangrijke kennis- en innovatiethema’s.

3A: Vergroten van het vertrouwen in de circulaire economie

Ideaal zou zijn dat samenwerkende bedrijven en consumenten gezamenlijk aanjagers zijn van de circulaire economie vanuit gedeelde waarden en interesses. Hoe kunnen we barrières die dit in de weg staan vervangen door stimulerende incentives. Een voorbeeld is de (wellicht negatieve) perceptie die ketenpartners en ook consumenten hebben van gebruikte goederen of biobased producten.

3B: Nieuwe verdienmodellen

De circulaire economie vraagt om nieuwe business- en verdienmodellen. Bedrijven moeten hun processen immers anders inrichten en daarmee verandert het business-, impact- en verdienmodel. Dit programma zorgt voor de ontwikkeling van dergelijke modellen voor specifieke ketens. Er is tevens wet- en regelgeving nodig om bestaande blokkades en onduidelijkheden rond de circulaire business- en verdienmodellen en bijbehorende fiscale aspecten te verhelpen.

3C: Gedragsverandering van stakeholders

Hoe kunnen we het gedrag van stakeholders beïnvloeden en sturen? Methoden en technieken dienen ontwikkeld te worden, zoals vormen van beïnvloeding via nudging, verleiding en on(der)bewuste besluitvorming. Er is behoefte aan een coherente en verbindende visie over de transitie CE zoals ook aangekondigd in het nationale uitvoeringsprogramma CE. Hiervoor is in concept een methodiek ontwikkeld (creëren van een ‘visielandschap’), die verder uitgerold wordt.

3D: Standaarden, wet- en regelgeving

Welke aanpassingen aan wet- en regelgeving zijn nodig? Bestaande systemen zoals leasewetgeving, boekhoudregels en accountancywetgeving zijn soms belemmerend voor de ontwikkeling van circulaire verdienmodellen. Het gaat soms om strategische belemmeringen, maar ook om het kiezen van prioriteiten of specifieke interventies. In een aantal gevallen zijn nieuwe (inter)nationale normen en standaarden hierbij behulpzaam, maar ook kan worden gedacht aan materialenpaspoorten.

3E: Systeemanalyse

Hoe ziet het totale systeem eruit, waarop de transitie naar de circulaire economie ingrijpt? Daarbij gaat het om ontwikkelingen op verschillende niveau’s zoals landelijk en regionaal en in de tijd. Het koppelen van (verwachtingen van) deze ontwikkelingen via modelinstrumentarium dat hiervoor ontwikkeld moet worden is de essentie van dit programma. Een belangrijke basis vormt het onderzoek naar systemische kwetsbaarheden in voor Nederland belangrijke circulaire waardenetwerken. We werken momenteel bijvoorbeeld aan een model dat de risico’s rond voorzieningszekerheid van metalen en groene grondstoffen in kaart brengt, en via welke strategieën de circulariteit en voorzieningszekerheid kan worden verbeterd.

Meer weten?

Wilt u meedoen met het programma Vertrouwen, gedrag en acceptatie? Neem dan contact op met programmamanager Bart Volkers om de mogelijkheden te bespreken: bart.volkers@kia-ce.nl

3 Meerjarige Missiegedreven Innovatie Programma’s

Ontwerpen voor circulariteit

Het eerste Meerjarig Missiegedreven Innovatieprogramma (MMIP1) draait om het geschikt maken van producten voor hergebruik en recycling. Productinnovaties én systeeminnovaties zijn daarvoor essentiëel.

Lees meer

Circulaire grondstoffen en processen

Het tweede Meerjarig Missiegedreven Innovatieprogramma (MMIP2) streeft ernaar dat in 2030 substantieel meer circulaire grondstoffen worden gebruikt en dat de grondstoffenefficiëntie van processen verbetert.

Lees meer

Vertrouwen, gedrag en acceptatie

Het derde Meerjarig Missiegedreven Innovatieprogramma (MMIP3) is nodig om bedrijven, consumenten maar ook overheden mee te krijgen in de transitie naar de circulaire economie. Gelukkig is het draagvlak voor anders produceren en consumeren al sterk aan het groeien.

Lees meer
Menu